Η απάντηση στον Βερέμη ότι δεν έχουμε φυλετική σχέση με τους αρχαίους

• Ο καθηγητής Θάνος Βερέμης υποστήριξε στη τηλεόραση του ΣΚΑΙ ότι δεν έχουμε φυλετική σχέση με τους Αρχαίους Έλληνες. Θα παρουσιάσω τρεις έρευνες που αποδεικνύουν το αντίθετο.

Η Απογευματινή της Κυριακής είχε δημοσιεύσει στις 6 Νοεμβρίου 2005 την εξής έρευνα:
“ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2005

Δεν έχει επηρεασθεί από τους Σλάβους ούτε από τους Τούρκους, παρά τα 400 χρόνια σκλαβιάς.

Evτυπωσιακό! To DNA (γενετική σύσταση) των Ελλήνων καταδεικνύει πως σε ποσοστό 99,5% πρόκειται για καθαρά καυκάσια φυλή (λευκή φυλή)! Γεγονός που σημαίνει πως η συνεισφορά στη γενετική σύσταση των Ελλήνων, άλλων πληθυσμιακών ομάδων, εκτός της λευκής, αποτελεί ελάχιστο ποσοστό, μικρότερο του 0,5%!

To DNA των Ελλήνων, όπως έδειξε πρόσφατη διεθνής πανεπιστημιακή έρευνα, δεν έχει επηρεασθεί από τους Σλάβους, -όπως ισχυρίζονται ορισμένοι- ούτε από τους Τούρκους παρά τα 400 χρόνια σκλαβιάς! Ουσιαστικά έτσι έχουμε τη σύγχρονη επιστημονική απάντηση στις θεωρίες του Φαλμεράγερ. Καταρρίπτεται επίσης, μια άλλη θεωρία που ισχυριζόταν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες, ήταν μαύροι… Ε, δεν υπήρξαν ποτέ μαύροι! Δεν είναι λίγοι όσοι υποστήριξαν και έγραψαν περί «Μαύρης Αθηνάς» (για τη Θεά Αθηνά) και πολλές άλλες θεωρίες χωρίς καμιά επιστημονική υπόσταση. Όλες αυτές οι …ανθελληνικές -θα έλεγε κανείς- θεωρίες καταρρίφθηκαν, όχι μόνον από μία έρευνα, αλλά από επτά διαφορετικές μεγάλες επιστημονικές έρευνες, Ευρωπαίων και Αμερικανών ερευνητών.

Ο καθηγητής του Τομέα Γενετικής, Ανάπτυξης και Μοριακής Βιολογίας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, και η ερευνητική του ομάδα συμμετέχουν σε διεθνή ερευνητικά δίκτυα, των οποίων απώτερος στόχος είναι να ιχνηλατηθεί η βιολογική ιστορία των ευρωπαϊκών πληθυσμών.

Ο συντονισμός της συγκεκριμένη έρευνας, η οποία αφορά στη γενετική σύσταση των Ελλήνων -και άλλων λαών- έγινε από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ των ΗΠΑ, την ερευνητική ομάδα του κ. Τριανταφυλλίδη και το Πανεπιστήμιο της Παβίας της Ιταλίας.

Η ταυτότητα της έρευνας.

Συμμετείχαν, επίσης, άλλα 5 ερευνητικά εργαστήρια διαφόρων χωρών (από τη Βαγδάτη μέχρι τη Μόσχα). Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο αμερικανικό περιοδικό «Γενετική του Ανθρώπου». Τίτλος της έρευνας «Η προέλευση, διασπορά και διαφοροποίηση των απλοομάδων Ε και J, του χρωμοσώματος Υ: Συμπεράσματα για τη νεολιθική αποίκιση της Ευρώπης και μετέπειτα μεταναστευτικά γεγονότα στην περιοχή της Μεσογείου». Στην εργασία, χρησιμοποιήθηκαν 44 δείκτες DNA του χρωμοσώματος Υ και προσδιορίστηκε η γενεοτυπική σύσταση στο χρωμόσωμα Υ σε 2.400 άνδρες από 29 διαφορετικούς πληθυσμούς (από την Ευρώπη, τη Μεσόγειο, τη Μικρά Ασία, την Αφρική και την Κίνα). Από την Ελλάδα αναλύθηκε η γενετική σύσταση 143 ανδρών. Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στη διερεύνηση των απλοομάδων Ε και J του χρωμοσώματος Υ.

Μεταδώσαμε το γενετικό μας κώδικα και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι στην έρευνα δεν αποκαλύφθηκε μογγολική προέλευση στο DNA των Ελλήνων. Κι έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι οι Τούρκοι είχαν καταλάβει την Ελλάδα για 400 χρόνια και όλοι θα περίμεναν πως θα υπήρχε κάποια σχέση στο DNA των δύο λαών. Κι, όμως, δεν έχει επηρεασθεί ούτε στο ελάχιστο.

«Με 400 χρόνια σκλαβιάς περιμέναμε πως θα υπήρχε κάποια μογγολική υπογραφή. Δεν διαπιστώθηκε κάτι τέτοιο και δεν μιλάω μόνο για μία μελέτη, μιλάω για αποτελέσματα άλλων 7 μελετών, διαφόρων ερευνητών που βγάζουν αυτό το αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, σε 925 δείγματα Ελλήνων ανδρών, δείχνουν ότι μόνον κατά 0,4% οι Έλληνες δεν είναι Καυκάσιοι. Δεν αλλάζει αυτό με τίποτε. Οι Έλληνες είναι καυκάσια φυλή». Το ίδιο, όμως, δεν ισχύει για τους Ισπανούς. Η κατάληψη της Ισπανίας από τους Άραβες τεκμηριώνεται στην έρευνα, εφόσον οι Άραβες άφησαν την «υπογραφή» τους και το DNA τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι σε σημαντικό ποσοστό οι σημερινοί κάτοικοι της Ισπανίας έχουν αραβική προέλευση.

Η μελέτη κατέρριψε επίσης, μια άλλη θεωρία που ισχυρίζονταν ορισμένοι, πως οι Έλληνες, την εποχή του μεγάλου πολιτισμού, τον 4ο και 5ο π.Χ. αιώνα, ήταν μαύροι. Όλες οι μελέτες τεκμηριώνουν τη γενετική συνέχεια του ελληνικού πληθυσμού» είναι η επισήμανση του καθηγητή, ο οποίος αναφέρει και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό: «Σε μεγάλο ποσοστό, οι Έλληνες μεταδώσαμε το DNA και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το DNA των Ελλήνων, “μοιάζει” πιο πολύ με αυτό των Ιταλών πρώτα, μετά με των Γάλλων, στη συνέχεια με των Ισπανών και τελευταία με των Τούρκων.

Τα στοιχεία της έρευνας μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όπως: Τεστ πατρότητας, εγκληματικές υποθέσεις και, κυρίως, χρησιμοποιούνται για να βρεθεί η προδιάθεση των ατόμων για διάφορεςασθένειες».

Η υπογραφή των Ελλήνων αποκαλύπτεται στη Νότια Ιταλία.

Ο Κ. Τριανταφυλλίδης αναφέρεται στην έρευνα και στα κύρια συμπεράσματα της:

«Βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι το εξής: Από τη Νότια Βαλκανική, δηλαδή, από τις πεδιάδες της Θεσσαλονίκης, της Κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας ξεκίνησε η μετακίνηση των εποίκων, ακολουθώντας την κοιλάδα του Αξιού και κατόπιν του Δούναβη και έφτασαν στις βόρειες περιοχές. Οι Έλληνες δηλαδή, ξεκίνησαν και πήγαν στην Ευρώπη από τη Μακεδονία και άλλες περιοχές και μετέφεραν με τον πολιτισμό τους και το DNA τους στη Δυτική Ευρώπη».

Στο σημείο αυτό, ο καθηγητής καταρρίπτει και τον ισχυρισμό ότι έχουμε επηρεασθεί -γενετικά- από τους Σλάβους:

«Όπως γνωρίζουμε σε διάφορες περιόδους έχουν έρθει Σλάβοι στην Ελλάδα. To DNA των Ελλήνων δεν έχει ουδεμία σχέση με αυτό των Σλάβων. Τα στοιχεία μας δείχνουν ότι η ομάδα, που χαρακτηρίζει τους Σλάβους,έχει μία συχνότητα 50% σε αυτούς και μια συχνότητα 10% στους Έλληνες, όση είναι και στην Εγγύς Ανατολή. Γεγονός που σημαίνει ότι οι επιμειξίες ανάμεσα στους Σλάβους και τους Έλληνες πρέπει να έγιναν σε τόσο μικρή συχνότητα, ούτως ώστε να μη διαπιστώνονται σήμερα με τις μεθοδολογίες DNA. Σημαντικό στοιχείο με μεγάλη σημασία είναι το εξής: Η σύγκριση του DNA των κατοίκων της Ελλάδας και ειδικότερα της Πελοποννήσου, με εκείνο των κατοίκων της Νότιας Ιταλίας δείχνει ότι οι κάτοικοι της Ιταλίας, -Απουλία, Καλαβρία- σε ποσοστό περίπου 20%, έχουν το ίδιο DNA με τους Έλληνες. Είναι γνωστό ότι οι περιοχές αυτές αποικίστηκαν σε ιστορικούς χρόνους από Έλληνες, π.χ. Πελοποννήσιους. Στην εργασία ελέγχθηκε η γενετική συνεισφορά των Ελλήνων αποίκων σε σχέση με τους πιθανούς νεολιθικούς κατοίκους της εποχής. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το χρωμόσωμα Υ, σε ποσοστό τουλάχιστον 7% των ανδρών της Καλαβρίας και 22% της Απουλίας, προέρχεται από Έλληνες.

Για άλλη μία φορά τεκμηριώνεται ότι η Μεγάλη Ελλάδα αποτελείτο κυρίως, από ελληνικούς πληθυσμούς και θα μπορούσαμε να πούμε ότι το αποτύπωμα, η υπογραφή αυτών των Ελλήνων, εξακολουθεί να αποκαλύπτεται ύστερα από 2.500 χρόνια μετά, πάλι, στους κατοίκους της Νότιας Ιταλίας».”

Η φυλετική συνέχεια αποδεικνύεται και στη μελέτη του Άρη Ν. Πουλιανού για την Προέλευση των Έλληνων. Μεταφέρω το κείμενο από την Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδας (www.aee.gr)

“Δώδεκα διαδοχικές εκδόσεις, εμπλουτισμένες συνεχώς με νεότερα δεδομένα, κυκλοφόρησαν πάνω στην ανθρωπολογική – εθνογενετική μελέτη των Ελλήνων. Βάση αυτού του έργου αποτελεί η διδακτορική διατριβή τού Άρη Ν. Πουλιανού, που εκπονήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας υπό την επίβλεψη του διάσημου καθηγητή Ανθρωπολογίας Γ. Φ. Ντεμπέτς. H έρευνα στηρίχθηκε στη μελέτη 70 ανθρωπολογικών γνωρισμάτων 3000 περίπου Ελλήνων πολιτικών προσφύγων του 1949 στην τ. Σοβιετική Ένωση. Τα γνωρίσματα αυτά (π.χ. ύψος σώματος, πλάτος προσώπου, χρώμα δέρματος, σχήμα ματιών), αντανακλούν με τη σειρά τους τις δομές των γονιδίων και του DNA. Η στατιστική επεξεργασία, σε συνδυασμό με την γεωγραφική τους κατανομή, απέδειξε μαθηματικά την ακατάπαυστη βιολογική συνέχεια των Ελλήνων σε όλη τη διάρκεια της ιστορικής και προϊστορικής εποχής (λόγω της μικρής στατιστικής απόκλισης στη διασπορά των ανθρωπομετρικών και σωματοσκοπικών γνωρισμάτων), που ανάγεται τουλάχιστο στη Μεσολιθική και Άνω Παλαιολιθική περίοδο (30.000 χρόνια). Επίσης, η ιστορική συνέχεια αποδεικνύεται από τη σύγκριση των μετρήσεων των σύγχρονων κατοίκων με αυτές των αρχαίων και προϊστορικών κρανίων της Ελλάδας, οι οποίες στατιστικά δεν παρουσιάζουν διαφορές. Έτσι, παρά τις κατά καιρούς επιδράσεις και περιορισμένες (κυρίως εσωτερικές) μετακινήσεις πληθυσμών, με την ανθρωπολογική έρευνα έγινε φανερό ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας έμεινε βασικά αναλλοίωτος και ότι οι σύγχρονοι Έλληνες είναι απόγονοι των αρχαίων φύλων που κατοικούσαν στην ελληνική χερσόνησο. Από την ίδια μελέτη έγινε επίσης γνωστό ότι οι Αλβανόφωνοι, οι Σλαβόφωνοι (μέχρι και το Μαυροβούνιο), καθώς και οι Βλάχοι της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας, είναι στην πλειονότητά τους αυτόχθονες και έτσι οι ξένες επιδράσεις σε αυτούς αφορούν κυρίως στη χρήση των νεότερων γλωσσών που μεταχειρίζονται σήμερα.

Το ενδιαφέρον που έδειξε εξ αρχής ο Τύπος για την “Προέλευση των Ελλήνων”, παρατίθεται ενδεικτικά στα παρακάτω δημοσιεύματα.

ΑΥΓΗ, 6-1-1962: «Πάνω από 150 επιστήμονες του Παν/μίου και της Ακαδημίας της Μόσχας συμφώνησαν απόλυτα με τις επιστημονικές απόψεις του κ. Άρη Πουλιανού, υπογράμμισαν τη σοβαρότητα της εργασίας και χωρίς να τσιγκουνευτούν στις εκφράσεις τους, μίλησαν με πολύ εγκωμιαστικά λόγια γι’ αυτόν. Ο δόκτωρ Σ. Α. Τόκαρεφ, καθηγητής της εθνογραφίας του Πανεπιστημίου της Μόσχας και διευθυντής του Τμήματος της Εθνογραφίας των λαών της Ευρώπης στο Ινστιτούτο Εθνογραφίας της Ακαδημίας Επιστημών της Μόσχας, δήλωσε τα εξής:

Η εργασία του Άρη Ν. Πουλιανού παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την Εθνογραφική Επιστήμη. Το συγκεντρωμένο και επεξεργασμένο στατιστικά τεράστιο υλικό ανθρωπολογικών ερευνών ανάμεσα στους Έλληνες πρώτη φορά εισάγει στην επιστήμη νέο είδος πηγών για τη μελέτη ενός προβλήματος βασικής σημασίας, όπως είναι η καταγωγή του ελληνικού λαού. Ως τώρα για το ζήτημα αυτό στην επιστήμη είχε γίνει γενικά δεκτή η άποψη ότι οι σύγχρονοι Έλληνες ιστορικά έχουν πολύ λίγα κοινά με τους αρχαίους Έλληνες ιδρυτές του αρχαίου πολιτισμού, ότι οι σύγχρονοι Έλληνες στο μεγαλύτερο μέρος τους αντιπροσωπεύουν απογόνους Σλάβων, Αλβανών και άλλων λαών που μετώκησαν στην Ελλάδα και συγχωνεύτηκαν με τους Έλληνες της Βυζαντινής εποχής. Αντίθετα ο συγγραφέας της παρούσης εργασίας, πειστικά και στηριγμένος σε ανάλογο υλικό, δείχνει ότι όποια κι αν ήταν η επίδραση των Σλάβων και των άλλων λαών που ήρθαν σε επαφή με τους Έλληνες, ο λαός της σύγχρονης Ελλάδας είναι βασικά απόγονος του αρχαίου πληθυσμού της Βαλκανικής και των νήσων του Αιγαίου.

Ο παγκοσμίου φήμης ανθρωπολόγος του πανεπιστημίου της Μόσχας δόκτωρ Ι. Ι. Ρογκίνσκυ, σημειώνει ότι το νότιο τμήμα της Βαλκανικής βρίσκεται στην περιοχή της Ευρώπης, απ’ όπου διέρχεται η πλατειά συνοριακή ζώνη ανάμεσα στους χώρους της διναρικής και προσθιασιατικής φυλής. Έτσι σ’ αυτή την περιοχή μπορεί να διαπιστωθούν μερικά από τα γενικά προβλήματα της ταξινόμησης των λαών της Ευρώπης και της πρόσθιας Ασίας. “Επί πλέον πρέπει να σημειωθεί ότι σ’ αυτή την εργασία βρίσκει τη θέση της και η κριτική των ρατσιστικών κατασκευασμάτων σχετικώς με τη γένεση του αρχαίου πολιτισμού της Ελλάδας“. (Σημ.: Εννοούνται οι ρατσιστικές θεωρίες που υποστηρίζουν ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δεν είναι απόγονοι των αρχαίων και ότι αυτός είναι ο λόγος που ο πολιτισμός τους σήμερα υπολείπεται των αναπτυγμένων χωρών. Αντίθετα, πέραν του ανεδαφικού συσχετισμού – αν για παράδειγμα συγκριθούν οι παραδόσεις – η επιστημονική διαπίστωση για τη βιολογική συνέχεια των Ελλήνων αποδεικνύει για άλλη μία φορά ότι είναι κυρίως οι γεωγραφικές και κοινωνικο-ιστορικές συνθήκες που διαμορφώνουν το πολιτισμικό επίπεδο ενός λαού).

«Ο διευθυντής του ανθρωπολογικού τμήματος του Ινστιτούτου Εθνογραφίας της Ακαδημίας Επιστημών της Μόσχας δόκτωρΜ. Γ. Λεβίν πρόσθεσε: …Μπορεί να φαίνεται παράδοξη η διαπίστωση ότι πολλοί λαοί της Ευρώπης ανθρωπολογικά μελετήθηκαν χειρότερα απ’ ότι οι λαοί της Αυστραλίας, Μελανησίας και άλλων μακρινών χωρών. Από τις χώρες της Ευρώπης η Ελλάς είναι μία από τις ολιγότερο μελετημένες… Η εργασία του Α. Ν. Πουλιανού συμπληρώνει αυτό το κενό. Ο συγγραφέας κατέχει πλήρως τη μεθοδικότητα των ανθρωπολογικών ερευνών, αυστηρά ετήρησε όλους τους αναγκαίους όρους και έδωσε την αρμόζουσα προσοχή.

Ο διευθυντής του Ανθρωπολογικού Ινστιτούτου και Ανθρωπολογικού Μουσείου της Μόσχας δόκτωρ Β. Π. Γιακίμωφδήλωσε: “Η δική μου άποψη είναι ότι η εργασία του Α. Ν. Πουλιανού αντιπροσωπεύει την πιο τέλεια συγκεφαλαίωση για την Ανθρωπολογία των Ελλήνων”.

Από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, στις Η.Π.Α., ο διευθυντής του Ανθρωπολογικού Τμήματος του Smithsonian Institute Τζ. Λ. Έϊντζελ στο American Journal of Physical Anthropology (Αμερικανικό Περιοδικό Φυσικής Ανθρωπολογίας αρ. 22, τ. 5, 1964, σ. 343) σε βιβλιοκρισία της «Προέλευσης των Ελλήνων» γράφει: «Ο Άρης Πουλιανός… σωστά αποφαίνεται ότι υπάρχει πλήρης γενετική συνέχεια από τους αρχαίους ως τους σύγχρονους καιρούς…».

ΤΑ ΝΕΑ, 25-1-1962: «Η επιστημονική έρευνα του Α. Ν. Πουλιανού αντικρούει τη δογματική θεωρία του μισέλληνος Γερμανού ιστορικού Φαλμεράγιερ, που έζησε το 1790-1861, την εποχή του ελληνικού αγώνος της ανεξαρτησίας – και ο οποίος (Φαλμεράιερ) εντελώς δογματικά, χωρίς δηλαδή να προηγηθεί ανθρωπολογική έρευνα – και ως εκ τούτου αυταποδείκτως αντιεπιστημονικά – προσπάθησε να στηρίξει τη θεωρία του εκσλαβισμού της Ελλάδος. Ο ερευνητής καταλήγει ότι η ανθρωπολογική έρευνα με τα απαραίτητα ιστορικά και γλωσσολογικά στοιχεία είναι υποχρεωτική για τη λύση των εθνογενετικών προβλημάτων».

Το παρόν είναι αντανάκλαση όλου του παρελθόντος και σ’ αυτό ακριβώς βρίσκεται η ιστορική του αξία. Αν το παρελθόν μάς βοηθάει να καταλάβουμε το παρόν, το παρόν μάς βοηθάει να διανοηθούμε το μέλλον.

ΚΡΗΤΕΣ – ΑΙΓΑΙΟΙ – ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΙ – ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΟΙ

Στη συνέχεια ο Άρης Πουλιανός μελέτησε άλλες 10.000 περίπου άτομα και εκατοντάδες σκελετούς από διάφορες περιοχές της Ευρασίας. Οι ομάδες των Ελλήνων που είχαν λιγότερο αντιπροσωπευθεί στη διδακτορική του διατριβή (Αιγαίου, Πελοποννήσου, Πίνδου) μελετήθηκαν μετά το 1965 με την επιστροφή του στην Ελλάδα.

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ – ΑΙΓΑΙΩΝ

Το βασικό συμπέρασμα (Α. Πουλιανός, 1971, 1999) είναι ότι ο σύγχρονος πληθυσμός της Κρήτης (σε ένα δείγμα 3.000 ατόμων) και όλου του Αιγαίου μαζί με την ενδοχώρα της Θράκης και της Μ. Ασίας έμεινε αναλλοίωτος τουλάχιστον από τη μινωική εποχή και ανήκει στον αυτόχθονα αιγαιακό ανθρωπολογικό τύπο. Οι μεταναστεύσεις που έγιναν σε διάφορα χρονικά διαστήματα επέφεραν ελαφρές αλλαγές, αλλά δεν άλλαξαν την μορφολογία του αρχικού τύπου. Οι επιδράσεις δεν ξεπερνούν το 1-3 % και αυτή η ομοιογένεια προδίδει πάλι το γηγενές των κατοίκων γενικότερα της λεκάνης του Αιγαίου, τουλάχιστον από την Μεσολιθική εποχή, δηλ. πριν από 15.000 χρόνια.”

Τέλος είχαμε την ανακάλυψη της Μυρτίδας. Το σχετικό άρθρο που βρήκα στο http://www.thermopilai.org/content/e-murtis-apodeiknuei-den-ekhoume-allaxei-katholou-edo-kai-4000-khronia αναφέρει

“Ζωντανεύει” 2.440 χρόνια μετά τον θάνατό της και δείχνει το πρόσωπό της για πρώτη φορά χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία. Κυρίες και κύριοι η 11χρονη Μύρτις
Τα μαλλιά της είναι κοκκινωπά. Τα μάτια της καστανά. Τα δόντια της ελαφρώς πεταχτά. Η μύτη της ίσια. Τίποτα στο πρόσωπό της δεν μαρτυρά ότι έζησε και πέθανε πριν από 2.440 χρόνια.

Το όνομά της Μύρτις. Ενα απο τα πολλά θύματα του τυφοειδούς πυρετού που αφάνισε το ένα τρίτο του πληθυσμού της Αθήνας στο τέλος του 5ου αι. π.Χ. και μαζί τον σπουδαίο αθηναίο πολιτικό Περικλή. Ηταν μόλις 11 ετών όταν έχασε τη ζωή της και τάφηκε βιαστικά σε έναν ομαδικό τάφο μαζί με ακόμη 150 ανθρώπους. Το κρανίο της, που διατηρήθηκε σε άριστη κατάσταση, αποκαλύπτει το πρόσωπό της. Και γίνεται το πρώτο παιδί που ανακτά τη φυσιογνωμία του με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, ενώ μας φέρνει πιο κοντά στην εικόνα των κατοίκων της αρχαίας Αθήνας. «Πρόκειται για ένα κορίτσι περίπου 11 ετών και το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι είχε ορθοδοντικό πρόβλημα: λόγω της συνύπαρξης παιδικών και μονίμων δοντιών δημιουργούνταν συνωστισμός στην άνω γνάθο και οι κυνόδοντες ήταν εκτός τόξου», λέει στα «ΝΕΑ» ο επίκουρος καθηγητής Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μανώλης Παπαγρηγοράκης, που είναι και η ψυχή της διεπιστημονικής ιδέας της ανασύστασης του προσώπου της Μύρτιδος, η οποία έγινε από όλους τους συντελεστές αφιλοκερδώς και παρουσιάστηκε χθες σε εκδήλωση στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης. «Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για κάτι χαρακτηριστικό που να τη διαφοροποιεί από ένα παιδί της ηλκίας του», εξηγεί.

Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι όμως το πρόσωπο που ζωντάνεψε πάνω στο αρχαίο κρανίο; «Επειδή το κρανίο είναι ανέπαφο και έχει την κάτω γνάθο και όλα τα δόντια, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι είμαστε πολύ κοντά στην πραγματική της μορφή», υποστηρίζει ο κ. Παπαγρηγοράκης. «Ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να αναπλασθούν τα αυτιά και η μύτη, για την οποία στηριχθήκαμε στο σχήμα της ρινικής κοιλότητας. Οσο δε για τα χρώματα που επιλέξαμε, βασιστήκαμε σε εκείνα των ανθρώπων της εποχής. Για να βρούμε τα αυθεντικά θα έπρεπε να γίνει ανάλυση του DΝΑ της, διαδικασία ιδαιτέρως κοστοβόρα».

Τι μαθαίνουμε λοιπόν για τον αρχαίο ελλη νικό κόσμο βλέποντας την Μύρτιν; «Δεν έχουμε αλλάξει σχεδόν καθόλου εδώ και 4.000

χρόνια στην περιοχή του σπλαγχνικού κρανίου (σ.σ. πρόσωπο), έχει όμως αλλάξει ο προσανατολισμός της ανάπτυξης του εγκεφαλικού κρανίου. Οσο περνούν τα χρόνια δηλαδή το κρανίο μας έρχεται πιο μπροστά, ενώ το πρόσωπό μας μικραίνει. Πρέπει όμως να διευκρινίσουμε πως δεν γνωρίζουμε αν η Μύρτις ήταν Αθηναία, μπορεί να ήταν και δούλη από άλλη περιοχή, οπότε έχουμε μπροστά μας μια νεαρή κάτοικο της Αθήνας, όχι μία μετά βεβαιότητος Αθηναία».

Το κρανίο της Μύρτιδος δεν επελέγη τυχαία μεταξύ οκτώ παιδικών κρανίων. Ηταν το καλύτερα διατηρημένο, χωρίς oστικές απώλειες, και επιπλέον είχε ατόφια την κάτω γνάθο και όλα τα δόντια. Το φύλο της μαρτυράται από το πιγούνι της, που δεν είναι τόσο έντονο όσο των αγοριών, τα «μαλακά» τόξα στην περιοχή των φρυδιών και τη διάμετρο των κυνοδόντων της που είναι μικρότερος σε σχέση με τον αγοριών. Οσο για την ηλικία της; «Μίλησαν» η ανατολή των μόνιμων δοντιών και η μορφολογία των ακρορριζίων τους.

Ποια ήταν όμως πραγματικά η Μύρτις; «Ενα από τα χιλιάδες ανώνυμα θύματα του φοβερού λοιμού που έπληξε την Αθήνα στις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου», επισημαίνει η αρχαιολόγος Εφη ΜπαζιωτοπούλουΒαλαβάνη, η οποία και ανέσκαψε τον ομαδικό τάφο που βρέθηκε η Μύρτις. «Φαίνεται πως το παιδί αυτό υπήρξε ένα απλό, ανώνυμο παιδί, που γεννήθηκε γύρω στο 440 π.Χ., πρόλαβε να αντικρύσει τον Παρθενώνα που μόλις είχε τελειώσει αλλά έζησε και την αρχή του πολέμου. Ηταν ένα κορίτσι που έτρεχε ανέμελο και ξυπόλητο μαζί με τα άλλα παιδιά στους χωμάτινους, στενούς δρόμους της πόλης. Την ονομάσαμε Μύρτιν». Γιατί όμως επιλέχθηκε αυτό το όνομα για την 11χρονη μικρή; «Επιλέξαμε ένα όνομα δισύλλαβο και εύηχο, που επιπλέον υπάρχει ακόμα με διαφορετική κατάληξη», εξηγεί ο κ. Παπαγρηγοράκης.

Ο λοιμός, που έπληξε την Αθήνα από το 430 έως το 426 π.Χ., κόστισε τη ζωή σε 50.000

ανθρώπους. Γέμισαν τάφους πολλές γωνιές της Αθήνας- από την Πειραιώς έως την Πανεπιστημίου (κάτω από το πολυκατάστημα Αttica). Και έγινε αιτία οι Αθηναίοι να ξεχάσουν τα ιερά και τα όσιά τους και να ρίχνουν σε ομαδικούς λάκκους τους νεκρούς τους.

Η ταυτότητά του ωστόσο παραμένει άγνωστη έως ότου «μιλήσουν» τα δόντια των νεκρών του ομαδικού τάφου που βρέθηκε επί των οδών Πειραιώς και Ιεράς Οδού και απέδειξε πως ο λοιμός που χτύπησε την Αθήνα κατά το δεύτερο έτος του Πελοποννησιακού Πολέμου ήταν ιστορικό γεγονός.

Η έρευνα του επίκουρου καθηγητή Οδοντιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μανώλη Παπαγρηγοράκη αποδεικνύει πως το πιθανότερο είναι πως πρόκειται για τυφοειδή πυρετό.

Ασθένεια που προκαλεί στα θύματά του πονοκέφαλο, πυρετό, εξανθήματα και διάρροια.

Για να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα οι επιστήμονες μελέτησαν τον πολφό των δοντιών των νεκρών, καθώς στην πολφική κοιλότητα διατηρείται στεγανό και ανεπηρέαστο το DΝΑ από εξωτερικές επιμολύνσεις. Και εντόπισαν πως το μικρόβιο ήταν Salmonella enterica serovar Τyphi που είναι υπεύθυνο για την εκδήλωση τυφοειδούς πυρετού.”

Φυσικά η συνέχεια μας αποδεικνύεται κι από τη γλώσσας αλλά κι από πλήθος λαογραφικών στοιχείων.

πηγή